USG Piersi / Mammografia

Najlepsza odpowiedzią na to pytanie jest : to zależy od wskazań i najlepiej przedyskutować to z lekarzem ponieważ każda kobieta ma inny profil ryzyka w zależności o wielu czynników np: jeśli u kogoś w rodzinie stwierdzona mutacje BRCA 1 lub BRCA 2, lub stosuje antykoncepcje hormonalna, narażenie na substancje szkodliwe itp…

We Francji identyfikuje się kobiety w zależności od grupy ryzyka : średnie, wielkie i bardzo wielkie

Kobiety ze średnim ryzykiem są objęte profilaktycznym programem ochrony zdrowia od 50 rz, w przypadku kobiet z wysokim ryzykiem, profilaktyka jest ustalana indywidualnie, najczęściej rozpoczynając badania mammograficzne około 40 roku zycia.

Dla kobiety z bardzo wielkim ryzykiem (mające dodatni czynnik genetyczny) profilaktyka zaczyna się  rezonansem magnetycznym piersi w 30 roku życia.

Ogólnie do 30 roku życia warto przynajmniej raz skonsultować się z lekarzem żeby ocenić ryzyko, omówić temat i ew zrobić USG piersi.

Piersi najlepiej badać ok 7 dnia po miesiączce. Najprostsza technika polega na badaniu 3 palcami i ruchem okrężnym obejść cala pierś łącznie z dołem pachowym. Istnieje wiele różnych technik badania, najlepiej stosować ta z która jest największy komfort.     

Tutaj nie chodzi o to czy jest jakaś technika lepsza od innych: bardziej chodzi o to żeby każdą kobieta znała swoje piersi i w razie stwierdzenia czegoś nietypowego skonsultowała się z lekarzem.

Budowa piersi zmienia się z wiekiem i pod wpływem aktywności hormonalnej dlatego systematyczne badania i znajomości swojego ciała odgrywa tutaj tak ważna role.

Tak. Jest to o wiele rzadsze i przez to bagatelizowane przez mężczyzn, konsekwencja tego jest konsultacja w fazie zbyt zaawansowanej.

Nie ma  lepszego badania: skuteczność każdego badania zależy do budowy piersi a budowa piersi zależy od wielu czynników, miedzy innymi wieku, aktywności hormonalnej, BMI, laktacji itp. Upraszczając można stwierdzić ze im kobieta jest młodsza, tym pierś ma budowę bardziej gruczołowa, im starsza tym przewagę będzie miała tkanka tłuszczowa. Nie są to badanie wykluczające siebie nawzajem, wręcz przeciwnie, raczej uzupełniają się.

W przypadku piersi o budowie gruczołowej przewagę będzie miało badanie USG ponieważ tkanka gruczołowa będzie świeciła na biało w mammografii i badanie nie będzie miało odpowiedniego kontrastowania zmian podejrzanych których nie można bedzie zobaczyć.

W przypadku piersi o budowie tłuszczowej, mammografia będzie bardziej dokładniej znaleźć zmiany podejrzane w postaci ognisk mikrozwapnień ponieważ będą one świeciły na biało na czarnym tle. Oczywiście nie każde mikrozwapnienie jest równoznaczne z rakiem.

W USG echogenicznosc tkanki tłuszczowej może być podobna do echogenicznosci zmian podejrzanych i tym sposobem staja się mnie widoczne.

Tomosynteza jest bardzo dobra technika do obrazowanie piersi gęstych (gruczołowych): jest to kilka klisz mammograficznych zrobionych wokół piersi gdzie komputer jest w stanie zrobić rekonstrukcje 3D i dzięki temu radiolog może dokonać analizy piersi która w zwyklej mammografii była by niemożliwa.

Rezonans magnetyczny z uwagi na koszt i czasochłonność nie jest dobra metoda badania profilaktycznego, natomiast jest istotny w określonych wskazaniach, szczególnie dla osób które maja zidentyfikowane genetyczne czynniki ryzyka.

Mimo tak wielu narzędzi diagnostycznych nie ma narzędzia doskonałego. Zawsze istnieje możliwość istnienia zmiany która może pozostać niewidoczna albo np. pojawi się kilka miesięcy po badaniu, dlatego samodzielne badanie jest tak bardzo istotne. Dodatkowo przynoszenie wyników poprzednich badan jest bardzo pomocne do oceny ewolucji tkanki piersiowej

W Polsce program ochrony zdrowia refunduje badanie mammograficzne miedzy 50 a 69 r.z

Jest to badanie które polega na wykonaniu wielu zdjęć klatki piersiowej pod rożnymi katami (zamiast 2 zdjęć każdej piersi jak w zwykłej mammografii). Dawka promieniowania jest niewiele większa w stosunku do normalnej mammografii a obraz jest cyfrowo przetwarzany co pozwala na stworzenie modelu piersi 3D gdzie radiolog może rozdzielić obrazy które nakładają się na siebie i przeprowadzać dokładniejszą analizę.

Dla pacjentki badanie to nie rożni się niczym od zwyklej mammografii: takie samo przygotowanie, taka sama pozycja pacjentki, takie samo spłaszczenie piersi, lampa RTG zamiast robić 2 zdjęcia obraca się wokół piersi po luku uzyskując wiele przekrojów piersi.

Badanie samo w sobie nie jest bolesne, niektóre pacjentki mogą odczuwać dyskomfort ze względu na ustawienie płytki do spłaszczenia piersi, warto to zasygnalizować technikowi żeby parametry zostały ustawione tak aby zarówno pacjentka miała największy komfort oraz żeby były spełniono kryteria jakości badania.

Badanie polega na nakłuciu zmiany zwykła małą igłą celem pobrania materiału który rozprowadza się na szkiełku laboratoryjnym, wykonuje rozmaz, a następnie utrwala cytofixem. Utrwalony preparat zostaje zabezpieczony w suchym pojemniku i wysyłany do badania pod  mikroskopem do Patomorfologa.

Dolegliwości są porównywalne do pobierania krwi, procedura nie wymaga znieczulenia

Najczęściej nie ma powikłań, czasami może pojawić się mały krwiak który szybko sam zniknie. W bardzo rzadkich sytuacjach jeśli pojawi się gorączka (temperatura wyższa niż 38°C) należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, najlepiej z lekarzem który wykonał biopsje.

Nakłucie zmiany nie powoduje ze zmienia ona swój charakter. To blednę przekonanie ma miedzy innymi swoje źródło wśród pacjentów którzy zaniedbują się nie chodząc na badania profilaktyczne i zgłaszają się w zaawansowanych stadiach choroby gdzie do tej pory towarzyszyła im niezidentyfikowana zmiana która powoli zmieniła się w guzek (a ludzki umysł w odruchu ochronnym łatwo o tym zapomina w mechanizmie negacji). Kiedy po biopsji zmiana jest już zidentyfikowana mechanizm negacji już nie działa i psychiczne mechanizmy ochronne musza znaleźć wytłumaczenie: gdyby nie dotykać guza nic by nie było – co jest nieprawda.

Nie ma w medycynie badania które dawało by wynik ze 100% pewnością i dokładnością . Biopsja cienkoiglowa często daje wynik nie diagnostyczny co nie oznacza ze została „źle zrobiona” czy „nietrafiona” dlatego we Francji coraz częściej odchodzi się od tego badania które już w swojej nazwie straciło element „biopsja” i jest nazywane cytopunkcja. W przypadku zmian podejrzanych stosuje się biopsje gruboiglowa która we Francji nazywa się microbiopsja.

W przypadku zmian litych, najprostszym sposobem weryfikacji jest wykonanie biopsji o grubszej średnicy igły. Pozwala to na pobranie większego fragmentu tkanek gdzie patomorfolog może pod mikroskopem lepiej ocenić charakter zmiany. Procedura nie jest bolesna, zwłaszcza przy założeniu krótkotrwałego znieczulenia miejscowego. Kluczowa jest współpraca pacjenta ponieważ precyzja pobrania zależy zarówno od operatora jak i braku ruchów pacjenta. Technika pobierania jest taka sama jak przy biopsji cienkoigłowej, przy odrobinie większej średnicy igły oraz odgłosem sprężyny aktywującej mechanizm.

Mogą ewentualnie pojawić się dolegliwości bólowe w miejscu wkłucia, krwiak w okolicy pobrania. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem najlepiej z tym który wykonał biopsje. W przypadku ścisłego stosowania zaleceń otrzymanych po procedurze najczęściej nie ma żadnych powikłań.

W bardzo rzadkich sytuacjach jeśli pojawi się gorączka (temperatura wyższa niż 38°C) szybko narastający krwiak, duszności, zawroty głowy lub jakiekolwiek inne niepokojące objawy należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, najlepiej z lekarzem który wykonał biopsje, lub zgłosić się na SOR

Jest to biopsja pod kontrola mammografii: jeszcze grubsza igłą która może być podłączona do systemu aspiracji, oczywiście w znieczuleniu miejscowym. Ta metoda pozwala na szczególnie dokładne celowanie i pobieranie zmian niewidocznych w USG. Przy odpowiedniej technice pobierania pozwala również na pobranie drobniejszych zmian w całości. Jest to zwłaszcza istotne w zmianach o charakterze torbieli gdzie torbiel pobierana jest w całości w mechanizmie mocnego zassania próżniowego, w odróżnieniu do cytopunkcji (biopsji aspiracyjnej cienkoiglowej) która opróżnia zmianę ale pozostawia ściany torbieli na miejscu co powoduje ze zmiana może nawrócić.